Działania wojenne na Ukrainie oraz pełne napięcia przekazy medialne wstrząsnęły emocjami nas wszystkich. Od kilku dni doświadczamy mieszanki niezwykle silnych emocji: lęku, złości, współczucia, przygnębienia, agresji, stanów depresyjnych, poczucia bezradności lub silnego pobudzenia. Zdarza się, że nasze emocje zmieniają swoją barwę kilkukrotnie w ciągu dnia –doświadczamy tzw. „emocjonalnej huśtawki”. Narastające przemęczenie oraz dokonujący się na poziomie poznawczym proces przewartościowania powoduje, że często czujemy się wewnętrznie rozbici. W obliczu obserwowanego zagrożenia dla fundamentalnych wartości i potrzeb jak: życie, wolność, zdrowie, bezpieczeństwo, rodzina – nasze dotychczasowe pasje, zainteresowania i radości mogą „blednąć”, a ich realizacji może towarzyszyć poczucie „niestosowności”.

Jakkolwiek „dziwnie” to zabrzmi opisany powyżej proces jest naturalną reakcją psychologiczną w obliczu traumy i zagrożenia oraz narastającego poczucia niepewności.

Czy możemy sobie pomóc – tak, pierwszym krokiem jest zrozumienie tego co się z nami dzieje na poziomie emocjonalnym w konsekwencji obserwowanej wojny. To czas, gdy w szczególny sposób należy mieć dla siebie i swoich bliskich wiele uwagi i cierpliwości, gotowości do słuchania. Rozmawiaj z przyjaciółmi o swoich emocjach, bez tworzenia apokaliptycznych wizji, ale też bez ich bagatelizowania. Masz prawo do obaw i lęku w sytuacji jaką obserwujemy. Rozmowa z innymi pozwoli dostrzec, że większość z nas przeżywa to co się dzieje w podobny sposób.

Świetnym sposobem na radzenie sobie z napięciem i wyrażenie swojego sprzeciwu wobec agresji jaką obserwujemy ze strony Rosji na Ukrainie jest zaangażowanie się w akcje pomocowe. Jeśli czujesz się na siłach, aby włączyć się w ten proces, skontaktuj się z jedną z organizacji pozarządowych koordynujących działania pomocowe dla uchodźców.

Nie należy również rezygnować z dotychczasowych pasji, wręcz przeciwnie musisz mieć swoje miejsce i czas na rozładowanie napięcia (spacer, ćwiczenia, joga, etc.) – teraz nabiera to szczególnej wagi, zwłaszcza gdy jesteś rodzicem. Istnieje silna korelacja pomiędzy stanem emocjonalnym rodzica w odpowiedzi na zagrożenie i sposobem przeżywania tej sytuacji przez dzieci. Dzieci przeglądają się w nas jak w lustrze, a fundamentem ich odpowiedzi emocjonalnej jest reakcja i stan emocjonalny rodzica. Jak reagują dzieci i jak z nimi rozmawiać – temu poświecimy oddzielny artykuł.

Kiedy szukać wsparcia u specjalisty? Warto się skonsultować, gdy doświadczasz u siebie lub zaobserwowała(e)ś u najbliższych takie objawy jak:

– napady silnego lęku uniemożliwiającego pełnienie codziennych obowiązków,
– wycofanie z relacji społecznych,
– długo (kilka dni) utrzymujący się wysoki poziom pobudzenia lub pustka emocjonalna -w przeciwieństwie do opisanej powyżej huśtawki emocjonalnej,
– długotrwała bezsenność,
– nawrót depresji z towarzyszącym jej brakiem wiary w sens życia lub myślami samobójczymi,
– zaburzenia jedzenia,
– wyczerpanie,
– objawy bólowe bez określonej przyczyny fizjologicznej (zaburzenia psychosomatyczne).

Chociaż artykuł zaledwie zarysowuje problematykę reakcji na traumę, mamy nadzieję, że pomoże lepiej zrozumieć własne oraz naszych najbliższych reakcje na informacje płynące z Ukrainy i gdy pojawi się taka potrzeba podjąć decyzję o zgłoszeniu się do specjalisty.